As irmandades da fala:
Fundase na Coruña o 18 de Maio de 1916 da man de Antón Vilar Ponte,
desenvolveu actividades políticas e culturais en Galicia.
A decadencia do movemento rexionalista en Galicia a finais do século XIX supuxo unha etapa de parálise do galleguismo en xeral, tanto no plano político coma no cultural. Só a mediados da década de 1910, algunhas voces volveríanse levantar para intentar revitalizar o movemento, diluído ata ese momento nos intereses cosmopolitas do modernismo.
O partido galeguista:
Foi un partido fundado en decembro de 1931 de carácter nacionalista galego e con relevancia na política da Segunda República Española. O seu órgano de prensa foi A Nosa Terra e a sección xuvenil, a Federación de Mocedades Galeguistas, foi fundada en xaneiro de 1934 e contaba con 1.000 afiliados. O 5 e 6 de decembro de 1931 o Partido Galeguista de Pontevedraconvoca unha Asemblea Nacionalista co propósito de crear un partido nacionalista. Á convocatoria acoden 32 grupos e irmandades.
O estatuto de autonomía:
O Estatuto de Autonomía de Galicia de 1936 foi un proxecto de estatuto de autonomía para Galicia (España) redactado durante a Segunda República, que foi plebiscitado o 28 de xuño de 1936 pero que non chegou a entrar en vigor debido ao estalido da Guerra Civil, dado que Galicia quedou en mans dos sublevados dende o seu inicio.
Ramón Cabanillas:
Foi un poeta español en lingua galega. Considerado dentro da literatura galega como o enlace entre o Rexurdimento e a modernidade literaria do século XX, a crítica adoita encadralo ben nunha xeración intermedia, a chamada Xeración Antre Dous Séculos("xeración entre dous séculos"), ben como un membro máis da xeración literaria xurdida á luz das Irmandades dá Fala.
En pé!: Poema lírico de tema social-patriótico publicado por Ramón Cabanillas en
Da terra asoballada, 1917.
En pé!
titulo con exclamacións, siggnifica que o texto e como gritando.
A Luís Porteiro
Un que fixo as irmandades, ia dedicado a el.
Irmáns! En pé sereos
Neste verso apreciamos que o autor di forte que se ergan os da irmandade, con fimeza.
a limpa fronte erguida,
envoltos na brancura
da luz que cae de riba,
Cando neva, todo onde cae a neve se volve branco
o corazón aberto
a toda verba amiga
e nunha man a fouce
e noutra man a oliva
Vicente Risco
O porco de pé é sen dúbida a obra máis coñecida de Vicente Risco, e o máis claro representante dun xénero, a sátira, raro no panorama literario galego. Escrito en 1928, O porco de pé continúa unha liña literaria comezada polo seu autor uns anos antes, cando en 1919 publica nas páxinas dun xornal Do caso que lle aconteceu ó doutor Alveiros, e que o levou a producir nesa década seguramente os máis interesantes exemplos de narrativa curta da preguerra.
De feito, un dos dous personaxes principais d'O porco de pé é o mesmo doutor Alveiros, un médico ocultista que, se en 1919 descubría a momia de Tutancamón a canda un defunto investigador alemán en plena viaxe astral, en 1926 se enfronta ao decline social e á crise política dunha vila galega nos tempos da Restauración. O outro dos protagonistas é Don Celidonio Latas, comerciante maragato que chegou á cidade como mancebo de tendeiro e que a base de aforrar, casar e ben relacionarse acadou unha posición principal no ecosistema da vila.
Otero pedrayo
Patriarca das letras galegas, este ourensán de pro pertencente á Xeración Nós ("Nós"), é un dos escritores galegos máis importantes. Traballou distintos xéneros: ensaio, novela, poesía... ademais de estudos científicos xeográficos da súa cátedra da Universidade de Santiago de Compostela. Na Guía de Galicia, que el dirixiu, están algunhas das súas mellores achegas. Militante do Partido Galeguista, foi deputado nas Cortes da República.
A tertulia estaba ben animada. De cando en cando ouvíase un decorrer de ferrollos, ladraba o can e entraba na sala un novo personaxe en compaña do frío vento marzal . Xa estaban dende cedo as escribás, nai e filla, ocupando o mellor sitio rente á cheminea (o escribán restaba na casa chorando a luz que lle facía gastar aquel endiañado preito de Oseira). O crego sentado coma sempre no grande arcaz labrado, atufaba de rapé as nocas peludas e deixaba ver as polainas. O fidalgo esguío das Quintás quizais soñaba cos tempos da estudantina, cando en Sant-Iago era admitido nos salóns e podía ler libremente daqueles libros que viñan de Francia. Que mal fixera en non demorar na vila, ¡el home feito para as luces do século! e non para esmorecer na aldea lonxana, deitado como un can ó pé dun morgado e dun crego noxento e tiránico! Mais aquela casiña brasonada, aquelas parras e a nai velliña trouxérano ó tristeiro estado de fidalgote cazador de coellos e farto de cuncas de caldo.
.jpg)
